Nie jestem rasistą, ale… Czy zdarza Ci się wypowiadać te słowa? Odpowiedziałeś twierdząco? Muszę Cię zaskoczyć, ale popełniasz przestępstwo.
Tymi właśnie słowami zaczynają się rozmowy o charakterze dyskryminującym. Czy na pewno wiesz kiedy Twoje słowa oraz czyny będą stanowić przestępstwo?
 |
Z punktu widzenia nauk współczesnych, rasizm jest zespołem poglądów bezpodstawnych. Należy zapamiętać, że nie ma naukowych dowodów na to, aby jakakolwiek narodowość czy rasa czy wyznanie miały być lepsze od innych.
Art. 119 § 1 k.k. oraz art. 257 k.k.
W polskim prawie karnym występują dwa czyny, które można zakwalifikować jako podobne mając na względzie ich adresata.
Pierwszym przepisem jest art. 119 k.k. (przestępstwo dyskryminacji). § 1 tego przepisu stanowi, że kto stosuje przemoc lub groźbę bezprawną wobec grupy osób lub poszczególnej osoby z powodu jej przynależności narodowej, etnicznej, rasowej, politycznej, wyznaniowej lub z powodu jej bezwyznaniowości, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Następnie przytoczyć należy brzmienie art. 257 k.k. (przestępstwo napaści z powodu ksenofobii, rasizmu lub nietolerancji religijnej) - “Kto publicznie znieważa grupę ludności albo poszczególną osobę z powodu jej przynależności narodowej, etnicznej, rasowej, wyznaniowej albo z powodu jej bezwyznaniowości lub z takich powodów narusza nietykalność cielesną innej osoby, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3”.
Jak widzisz, grożące za te czyny kary są dość dotkliwe.
Przestępstwo wymienione w art. 257 k.k.
Aby można było mówić o wyżej wskazanym przestępstwie, należy wykazać, że zachowania te miały bezpośredni związek z “innością” osób pokrzywdzonych, wynikającą z ich przynależności, bez konieczności wykazania, że oskarżeni mieli świadomość konkretnej, określonej narodowości pokrzywdzonych. To znaczy, że niezależnie czy wiesz jakiej narodowości jest adresat Twoich słów, gdy wypełnisz znamiona określone w art. 257 k.k., popełnisz przestępstwo.
Konstytucja RP a dyskryminacja
Konstytucja RP, mimo że w ostatnim czasie obdarzona mniejszym szacunkiem, czyni zadość ochronie praw i wolności obywateli. Ustawa zasadnicza gwarantuje prawo do równości, wolności od dyskryminacji i tożsamości mniejszości narodowych i etnicznych oraz zapewnia wolność zachowania i rozwoju własnego języka, zachowania obyczajów i tradycji, a także wolność sumienia i religii.
Zamiar sprawcy
Dla zaistnienia tych przestępstw ważny jest zamiar. Aby można było mówić o popełnieniu przestępstw wymienionych w art. 119 oraz art. 257 k.k. po stronie sprawcy musi istnieć zamiar bezpośredni, a więc przestępstwa te można popełnić jedynie umyślnie.
Umyślność wyjaśniono w k.k., w art. 9 § 1 - czyn zabroniony popełniony jest umyślnie, jeżeli sprawca ma zamiar jego popełnienia, a to oznacza że sprawca chce go popełnić albo przewidując możliwość jego popełnienia, na to się godzi.
Zamiar bezpośredni jest związany ze szczególnym nastawieniem sprawcy, który, z pobudek dyskryminacyjnych, dopuszcza się danych zachowań.
Motywacja sprawcy
Różne mogą być powody, dla których sprawca popełnia przestępstwa o zabarwnieniu dyskryminacyjnym, np. poparcie dla ideologii faszystowskiej, fundamentalizmu religijnego czy chęć zwalczania konkurencji.
Dla bytu obu wymienionych powyżej przestępstw nie jest istotne to, czy sprawca wyznaje poglądy rasistowskie czy do popełnienia przestępstwa pchnęły go inne pobudki takie jak frustracja czy pobudzenie w wyniku spożycia alkoholu. Wystarczy aby sprawca motywował się chęcią dyskryminacji grupy osób lub poszczególnej osoby z powodu przynależności narodowej, etnicznej, rasowej czy wyznaniowej.
Narodowość sprawcy
Czyn wymieniony w art. 257 k.k. może popełnić każdy, bez względu na narodowość. Znamię ustawowe tego czynu nie jest ograniczone podmiotowo jedynie do osób innej narodowości niż pokrzywdzeni. Przestępstwo może popełnić każdy kto dopuszcza się napaści na tle ksenofobii, rasizmu lub nietolerancji religijnej, także gdy pokrzywdzony jest tej samej narodowości co sprawca.
Na końcu krótkie przypomnienie i słowa warte zapamiętania:
“Problem rasizmu to problem kultury. Rasistą jest człowiek bezmyślny. Agresywny sekciarz. Cham. Ludziom, którzy uważają się za coś wyższego, niż są i niż na to zasługują, rasizm jest potrzebny jako mechanizm dominacji i samowyniesienia. Jako trampolina, która wyrzuci ich w górę. Ciemny poszukuje jeszcze ciemniejszego, by dowieść, że sam nie jest najciemniejszy. Szuka gorszego, ponieważ chce się pokazać lepszym. Musi kimś gardzić, gdyż to daje mu poczucie wyższości, pozwala zapomnieć, że on sam jest marnością.” (Ryszard Kapuściński, Lapidaria).
0 komentarze: