W poprzednim artykule dotyczącym zachowku (można go znaleźć pod linkiem: https://www.legalnie.eu/2020/08/zachowek-czym-tak-naprawde-jest.html) dowiedziałeś się, czym tak naprawdę on jest. Teraz z kolei dowiesz się, co powinieneś zrobić, aby go uzyskać.
Dwie drogi uzyskania zachowku
Na wstępie należy zaznaczyć, że uzyskanie zachowku wcale nie musi wiązać się z koniecznością przeprowadzenia postępowania sądowego. W pierwszej kolejności powinieneś podjąć próbę porozumienia się (i to niezależnie od tego, czy widzisz szansę „dogadania się”, czy też nie), wysyłając do osoby zobowiązanej (może być nią spadkobierca, zapisobierca windykacyjny albo obdarowany) wezwanie do zapłaty zachowku, bądź też w inny sposób dając jej do zrozumienia, że oczekujesz od niej uiszczenia sumy pieniężnej, która Ci się po prostu należy. Zapewne nie zawsze konieczność zapłaty zachowku spotka się z negatywnym nastawieniem tej osoby. Warto więc spróbować. Tym bardziej, że w późniejszym ewentualnym pozwie musisz wskazać, czy podjąłeś próbę polubownego zakończenia sporu, a jeżeli nie, to dlaczego.
 |
Jeżeli natomiast podjęta przez Ciebie próba polubownego załatwienia sprawy nie przyniosła spodziewanych rezultatów (albo zobowiązany w ogóle odmówił zapłaty, albo też zgodził się na zapłatę niższej kwoty aniżeli żądana przez Ciebie), pozostaje Ci wystąpienie do Sądu z pozwem o zapłatę.
Pozew
Gdy Twoja próba polubownego zakończenia sporu spaliła na panewce, konieczne staje się napisanie pozwu. Pierwsze pytanie brzmi jednak: do jakiego Sądu mam skierować ten pozew? Odpowiedź na to pytanie brzmi: to zależy. Zapytasz zapewne: od czego? Od tego, jakiej kwoty będziesz się domagał. Jeżeli w pozwie zażądasz kwoty wyższej niż 75 tysięcy złotych, właściwy do rozpoznania Twojej sprawy będzie Sąd Okręgowy. Jeżeli zaś niższej, wówczas sprawę będziesz musiał skierować do Sądu Rejonowego. Jest to tak zwana właściwość rzeczowa Sądu. Jednak to nie wszystko. Pozostaje jeszcze kwestia właściwości miejscowej, a więc odpowiedź na pytanie: do jakiego miasta mam skierować pozew. Odpowiedź na to pytanie, jak to często w prawie bywa, również brzmi: to zależy. I znów: od czego? Od tego, czy da się ustalić ostatnie miejsce zwykłego pobytu spadkodawcy w Polsce. Jeżeli tak, wówczas Sądem właściwym będzie Sąd właściwy ze względu właśnie na to ostatnie miejsce zwykłego pobytu spadkodawcy przed jego śmiercią. Jeżeli zaś takowego miejsca zwykłego pobytu nie da się ustalić, wówczas właściwy do rozpoznania sprawy będzie Sąd miejsca, w którym znajduje się majątek spadkowy lub jego część. Jest to tak zwana właściwość wyłączna. Oznacza to, że sprawy nie może rozpoznać inny Sąd, a wnoszącemu pozew nie przysługuje prawo wyboru Sądu.
Ważne! Jeżeli nawet skierujesz sprawę to Sądu niewłaściwego, to nic straconego. Sąd ten przekaże sprawę Sądowi właściwemu. Opóźni to jednak znacznie rozpoznanie sprawy, w związku z czym warto skierować sprawę od razu do Sądu właściwego, aby niepotrzebnie nie przedłużać postępowania, które i tak zapewne szybko się nie skończy.
Gdy już wiadomo, jaki Sąd jest właściwy do rozpoznania sprawy, należy wspomnieć, jak należy skonstruować pozew. Jednakże ze względu na obszerność zagadnienia zostaną zasygnalizowane jedynie najważniejsze aspekty. Nie sposób bowiem w jednym krótkim artykule szczegółowo opisać tego, czego młodzi adepci prawa uczą się przez dobrych kilka lat studiów i aplikacji.
A więc do dzieła. Na początku trzeba postawić sprawę jasno: postępowanie sądowe co do zasady jest odpłatne (jeżeli chcesz dowiedzieć się, kiedy można uzyskać zwolnienie od kosztów sądowych i co należy w tym kierunku zrobić, przeczytaj ten artykuł: https://www.legalnie.eu/2020/06/jak-wniesc-sprawe-do-sadu-jezeli-jestes.html). Zasadą jest zatem to, że inicjując sprawę o zachowek, będziesz zmuszony uiścić opłatę sądową, chyba że zostaniesz z tego obowiązku zwolniony (wysokość opłat sądowych obowiązujących w postępowaniu cywilnym reguluje art. 13 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych).
Należy również wspomnieć o tym, że pozew może pomóc przygotować Ci profesjonalny pełnomocnik w osobie adwokata bądź radcy prawnego (i chodzi tu zarówno o pełnomocnika z wyboru, jak i z urzędu - o tym, jak uzyskać wsparcie pełnomocnika z urzędu, przeczytasz tutaj: https://www.legalnie.eu/2020/06/penomocnik-z-urzedu-jak-uzyskac-jego.html). Niewątpliwie pomoc przy sporządzaniu pozwu o zachowek będzie przydatna. Tego typu sprawy potrafią być bowiem jednymi z trudniejszych spraw trafiających na wokandę Pewnie dlatego, że postępowanie w przedmiocie zapłaty zachowku należy do kategorii tak zwanych „spraw spadkowych”, a te, jak wiadomo, najczęściej wzbudzają sporo emocji.
Warto także nadmienić, że pełnomocnikiem procesowym w postępowaniu cywilnym może być również między innymi: małżonek, rodzeństwo, zstępni (dzieci, wnuki), wstępni (rodzice, dziadkowie), czy też osoby pozostające ze sobą w stosunku przysposobienia.
Gdy jednak nie korzystasz z pomocy pełnomocnika i nie zamierzasz z niej z jakichś względów korzystać, poniżej znajdziesz kilka wskazówek, jak napisać pozew, aby spełniał on warunki formalne i został w ogóle przyjęty do rozpoznania.
Odpowiednio przygotowany pozew o zachowek powinien zawierać:
1. oznaczenie Sądu, do którego jest kierowany,
2. imiona i nazwiska stron postępowania oraz ich adresy, a także Twój (jako powoda) numer PESEL (jeżeli go posiadasz),
3. wartość przedmiotu sporu (czyli kwotę, której się domagasz),
4. datę wymagalności roszczenia (dlatego tak ważne jest wystosowanie wezwania do zapłaty przed skierowaniem sprawy na drogę postępowania sądowego – wezwanie do zapłaty wyznacza właśnie datę wymagalności roszczenia),
5. tytuł pisma procesowego – w przypadku pozwu o zachowek tytuł brzmieć może przykładowo: „Pozew o zapłatę”,
6. Twoje żądanie, którym będzie wniosek o zasądzenie kwoty „x” od pozwanego na Twoją rzecz, wraz z kosztami procesu i odsetkami ustawowymi za opóźnienie,
7. fakty, na których opierasz swoje żądanie, wnioski dowodowe i inne wnioski, które mogą okazać się uzasadnione – pamiętaj, że musisz udowodnić swoje roszczenie oraz jego wysokość: w pozwie nie wystarczy tylko napisać, że zachowek Ci się należy i dlatego Sąd powinien go Tobie przyznać,
8. informację, czy podjąłeś próbę polubownego zakończenia sporu, a jeżeli takowej próby nie podjąłeś, przyczyny tego stanu rzeczy,
9. uzasadnienie Twojego żądania i złożonych wniosków,
10. Twój podpis – czytelny (dopilnuj, aby znalazł się pod tekstem, najlepiej z prawej jego strony),
11. załączniki, które będą stanowiły integralną część Twojego pozwu (będą nimi najczęściej: odpis pozwu dla pozwanego, dowód uiszczenia opłaty sądowej, wszelkie dokumenty, które składasz, przy czym pamiętaj, że do pozwu musisz dołączyć załączniki w tylu egzemplarzach, ile składasz egzemplarzy pozwu).
Ważne! Składając jakiekolwiek pismo w Sądzie, należy mieć ze sobą jego dodatkowy egzemplarz, na którym pracownik Sądu potwierdzi wpływ pisma (gdy pozew wysyłasz pocztą, pamiętaj o tym, aby zrobić to za pomocą przesyłki poleconej i zatrzymać potwierdzenie nadania).
Pamiętaj o tym, że odpowiednio skonstruowany pozew często jest kluczem do sukcesu, w związku z czym pisząc go, warto się przyłożyć.
Autor artykułu: Krzysztof Leonowicz - radca prawny
0 komentarze: