Na wstępie wskazać należy kim jest podejrzany. Zgodnie z obowiązującymi przepisami podejrzanym określamy osobę, co do której wydano postanowienie o przedstawieniu zarzutów albo której bez wydania takie postanowienia postawiono zarzut w związku z przystąpieniem do przesłuchania w charakterze podejrzanego (art. 71 k.p.k.). Zatem zanim zostaniesz określany jako podejrzany musi zostać Ci przedstawiony zarzut. Można to uczynić pisemnie w formie postanowienia lub ustnie tuż przed przesłuchaniem w charakterze podejrzanego.
Zarzut przedstawia się osobie, co do której organ prowadzący postępowanie przygotowawcze zebrał wystarczając materiał dowodowy, który wysoce uprawdopodabnia, że dana osoba popełniła czyn zabroniony będący przedmiotem prowadzonego postępowania.
 |
Po przedstawieniu Ci zarzutów przesłuchujący pouczy Cię o Twoich prawach i obowiązkach jako podejrzanego.
Jako podejrzany możesz składać wyjaśnienia (ustnie lub pisemnie). Masz prawo do odmowy składania wyjaśnień lub odmowy odpowiedzi na poszczególne pytania. W sytuacji, gdy skorzystasz z prawa do odmowy składania wyjaśnień lub odpowiedzi na pytanie nie musisz uzasadniać swojej decyzji. Możesz korzystać z pomocy wybranego przez siebie obrońcy (adwokata lub radcy prawnego), a gdy wykażesz, że nie masz środków na skorzystanie z pomocy obrońcy z wyboru, sąd może wyznaczyć Ci obrońcę z urzędu (bliższe szczegóły na naszym blogu). W przypadku skorzystania z usług obrońcy z wyboru pamiętaj, że nie możesz mieć ich więcej niż trzech. Obrońca może być obecny przy Twoim przesłuchaniu, jeżeli tego zażądasz.
W sytuacji, gdy niedostatecznie władasz językiem polskim masz prawo do korzystania z bezpłatnej pomocy tłumacza, także przy kontaktach z obrońcą.
Ważną kwestią jest fakt, że masz prawo do informacji o treści zarzutów, ich uzupełnieniu i zmianach kwalifikacji prawnej zarzucanego Ci przestępstwa. Masz prawo również do zgłaszania wniosków dowodowych np. przesłuchanie świadków, powołanie biegłego itp. W trakcie postępowania przysługuje Ci prawo przeglądania akt postępowania, wykonywania z nich kopii i odpisów. Organ prowadzący może odmówić Ci dostępu do akt z uwagi na ważny interes państwa lub dobro śledztwa. Z materiałami postępowania możesz zapoznać się przed zakończeniem śledztwa albo dochodzenia. Przy tej czynności towarzyszyć może Ci obrońca.
Możesz wystąpić z wnioskiem o skierowanie sprawy do postępowania mediacyjnego w celu pogodzenia się z pokrzywdzonym. W przypadku, gdy mediacja zakończy się sukcesem to sąd bierze to pod uwagę przy określaniu wymiaru kary.
Jako podejrzany nie masz obowiązku dowodzenia swojej niewinności dostarczania organom dowodów, które będą działać na Twoją niekorzyść.
Podejrzany w postępowaniu przygotowawczym ma również pewne obowiązki, a mianowicie jesteś zobowiązany do poddania się:
- oględzinom ciała i badaniom niepołączonym z naruszeniem ciała, pobraniu odcisków palców, fotografowaniu oraz okazaniu innym osobom;
- badaniom psychologicznym i psychiatrycznym oraz badaniom połączonym z dokonaniem zabiegów na ciele, z wyjątkiem chirurgicznych, pod warunkiem że nie zagraża to Twojemu zdrowiu, o ile przeprowadzenie tych badań jest niezbędne (zwłaszcza pobranie krwi, włosów lub wydzielin organizmu, np. śliny);
- pobraniu przez policjanta wymazu ze śluzówki policzków, o ile jest to konieczne i nie zagraża zdrowiu.
W sytuacji, gdy nie spełnisz tych obowiązków organ procesowy może zdecydować o Twoim zatrzymaniu i przymusowym doprowadzeniu, jak również zastosowanie wobec Ciebie siły fizycznej lub środków technicznych służących obezwładnieniu.
Twoim obowiązkiem jest również informowanie organu prowadzącego postępowanie o zmianie miejsca Twojego pobytu, który trwa dłużej niż siedem dni. Musisz stawiać się na każde wezwanie organu procesowego. W wypadku nieuzasadnionego niestawienia się możesz zostać zatrzymany i przymusowo doprowadzony do organu prowadzącego sprawę. Jesteś zobowiązany do wskazania adresu, na który ma być kierowana korespondencja. W przypadku, gdy przebywasz za granicą musi to być adres na terenie kraju. Pamiętaj, że jeżeli tego nie uczynisz pismo zostanie wysłane pod ostatni Twój znany organowi adres w kraju i zostanie ono uznane jako skutecznie doręczone. W takiej sytuacji rozprawa albo inna czynność może odbyć się pod Twoją nieobecność. Gdy zmienisz adres swojego pobytu lub zamieszkania to również powinieneś poinformować o tym organy, ponieważ pisma wysyłane pod Twój poprzedni adres będą uznawane za doręczone.
Arkusz z wyżej wymienionymi uprawnieniami i obowiązkami otrzymasz przed pierwszym przesłuchaniem w charakterze podejrzanego. Jeden z nich będziesz musiał podpisać i zwrócić przesłuchującemu, który dołączy ten egzemplarz do akt postępowania. Drugi zaś pozostanie w Twoich rękach.
0 komentarze: