Zapewne niejedna osoba, która stała się spadkobiercą, zadaje sobie pytanie: i co dalej? Niniejszy artykuł stanowić będzie odpowiedź na to pytanie, ponieważ przedstawię sposoby uzyskania potwierdzenia nabycia praw do spadku.
 |
Kluczowy dla niniejszego wpisu jest art. 1027 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z tym przepisem „Względem osoby trzeciej, która nie rości sobie praw do spadku z tytułu dziedziczenia, spadkobierca może udowodnić swoje prawa wynikające z dziedziczenia tylko stwierdzeniem nabycia spadku albo zarejestrowanym aktem poświadczenia dziedziczenia”.
Z powyższego przepisu, który na pierwszy rzut oka może wydawać się nieco skomplikowany, wynika, że jeżeli dana osoba chce wykazać, że jest ona spadkobiercą, to powinna wystąpić do Sądu o wydanie postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku albo wraz z innymi uprawnionymi osobami (o czym dalej) udać się do Notariusza, aby ten sporządził akt poświadczenia dziedziczenia.
Ważne! Żaden przepis nie zobowiązuje do uzyskania potwierdzenia nabycia spadku. Jednakże bez stosownych dokumentów może być ciężko sprzedać odziedziczoną nieruchomość czy samochód wchodzący w skład spadku. Podobnie rzecz ma się na przykład z przerejestrowaniem auta.
Istotne jest także to, że nie ma określonego terminu, do kiedy można wystąpić o potwierdzenie praw do spadku. W konsekwencji taka możliwość istnieje nawet po kilkudziesięciu latach, ale z oczywistych względów zwlekanie z załatwieniem spraw spadkowych nie jest wskazane.
Można postawić jednak pytanie, co wybrać: sądowe postanowienie spadkowe czy też notarialny akt poświadczenia dziedziczenia? I jeden, i drugi dokument skutecznie potwierdzą bowiem prawa do spadku. Choć trzeba w tym miejscu poczynić uwagę, że sporządzenie aktu poświadczenia dziedziczenia nie zawsze będzie możliwe. Wówczas zostanie tylko droga sądowa.
Uwaga! Ze względu na ramy niniejszego wpisu zostaną omówione jedynie podstawowe aspekty tego zagadnienia.
Przede wszystkim trzeba podkreślić, że wizyta u Notariusza wiąże się ze zgodą wszystkich uprawnionych odnośnie tego, kto rzeczywiście dziedziczy po danym spadkodawcy. Jeżeli między nimi istnieje konflikt, bo przykładowo jeden z nich kwestionuje sporządzony przez spadkodawcę testament, wówczas konieczne jest skierowanie sprawy na drogę postępowania sądowego.
Podobnie akt poświadczenia dziedziczenia nie może być sporządzony w przypadku dziedziczenia na podstawie testamentów szczególnych (testamentu ustnego, testamentu podróżnego lub testamentu wojskowego). Możliwość ta jest wyłączona także w przypadku, gdy śmierć spadkodawcy nastąpiła przed 1 lipca 1984 roku. W tych przypadkach spadkobiercy powinni udać się do Sądu, nawet jeżeli pomiędzy nimi panuje zgoda.
Ważne jest też to, że przy sporządzaniu aktu poświadczenia dziedziczenia potrzebna jest aktywność wszystkich osób mogących wchodzić w rachubę jako spadkobiercy ustawowi i testamentowi oraz osób, na rzecz których zostały uczynione przez spadkodawcę zapisy windykacyjne. Wszystkie te osoby, jako zainteresowane, muszą czynnie uczestniczyć w procedurze sporządzania tego dokumentu przez Notariusza.
Dopiero uzyskanie prawomocnego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku albo zarejestrowanego aktu poświadczenia dziedziczenia otwiera możliwość wpisu spadkobierców w księdze wieczystej odziedziczonej nieruchomości czy w dowodzie rejestracyjnym nabytego samochodu.
Co istotne, po jednym spadkodawcy może istnieć tylko jedno postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku albo zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia. Zasadą jest zatem uzyskanie jednego z tych dokumentów. Nie mogą istnieć jednocześnie dwa z nich po jednym spadkodawcy.
Warto także pamiętać, że z nabyciem spadku związany jest obowiązek podatkowy, przy czym niektóre podmioty mogą zostać z tego podatku pod pewnymi warunkami zwolnione (więcej przeczytasz w artykule pod tytułem „Podatek od spadków i darowizn – płacić czy nie?” autorstwa Adwokata Dominika Kwitlińskiego. Artykuł znajdziesz pod linkiem https://www.legalnie.eu/2020/07/podatek-od-spadkow-i-darowizn-pacic-czy.html).
Na zakończenie tylko zasygnalizuję, że po uzyskaniu zarejestrowanego aktu poświadczenia dziedziczenia bądź prawomocnego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku można przystąpić do działu spadku (choć można przykładowo złożyć jednocześnie wniosek o stwierdzenie nabycia spadku i dział spadku, z tym że i tak Sąd najpierw stwierdzi nabycie spadku, a dopiero potem spadek ten podzieli).
W tym przypadku również istnieją dwie możliwości: dokonanie umownego działu spadku albo skierowanie sprawy do Sądu. Mówiąc o umownym dziale spadku, nie można zapominać, że podobnie jak przy okazji aktu poświadczenia dziedziczenia, tak i tutaj konieczna jest zgoda spadkobierców. Różnica polega jednak na tym, że nie zawsze do umownego działu spadku konieczna jest wizyta u Notariusza. Najogólniej mówiąc, jeżeli w skład spadku nie wchodzi nieruchomość czy przedsiębiorstwo, wizyta w Kancelarii Notarialnej nie jest konieczna (choć jak najbardziej możliwa).
Prawo spadkowe to bardzo szeroka dziedzina i wiele zależy od ilości spadkobierców, ich wzajemnych relacji oraz od konkretnego stanu faktycznego. Dlatego też powyżej przedstawiłem tylko najważniejsze informacje, które, mam nadzieję, pomogą Ci zacząć regulować sprawy związane z dziedziczeniem.
Autor artykułu: Krzysztof Leonowicz - radca prawny
0 komentarze: