Przed przystąpieniem do omówienia podstawowych zasad dotyczących wykonywania kary ograniczenia wolności należy zwrócić uwagę na związane z nią dolegliwości dla skazanego.
Kara ograniczenia wolności zgodnie art. 34 Kodeksu Karnego może polegać na: obowiązku wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne lub potrąceniu od 10% do 25% wynagrodzenia za pracę w stosunku miesięcznym na cel społeczny wskazany przez sąd.
Równie istotne są obostrzenia wynikające ze wskazanej ustawy w postaci, niemożności zmiany miejsca stałego pobytu przez skazanego w czasie odbywania kary ograniczenia wolności bez zgody Sądu oraz w przypadku potrącenia wynagrodzenia za pracę niemożności rozwiązania przez skazanego stosunku pracy, bez zgody Sądu w okresie, na jaki zostało orzeczone potrącenie.
Nadmienić należy, iż przepisy dotyczące wykonywania kary ograniczenia wolności zamieszczone są w art. 53-66 Kodeksu Karnego Wykonawczego, a w zakresie czynności kuratora, w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 13 czerwca 2016 r. w sprawie sposobu i trybu wykonywania czynności przez kuratorów sądowych w sprawach karnych wykonawczych w § 24-32.
Równie istotne są obostrzenia wynikające ze wskazanej ustawy w postaci, niemożności zmiany miejsca stałego pobytu przez skazanego w czasie odbywania kary ograniczenia wolności bez zgody Sądu oraz w przypadku potrącenia wynagrodzenia za pracę niemożności rozwiązania przez skazanego stosunku pracy, bez zgody Sądu w okresie, na jaki zostało orzeczone potrącenie.
 |
W pierwszej kolejności należy omówić proces skierowania orzeczenia do wykonania oddzielnie dla wskazanych wyżej kar ograniczenia wolności w postaci obowiązku wykonywania pracy i potrącenia wynagrodzenia.
W przypadku wykonania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne Sąd, przesyła odpis orzeczenia właściwemu sądowemu kuratorowi zawodowemu. Następnie Sądowy kurator zawodowy w terminie 7 dni od doręczenia orzeczenia wzywa skazanego do stawiennictwa w oznaczonym terminie w siedzibie zespołu kuratorskiej służby sądowej w celu skierowania go do wykonywania kary ograniczenia wolności.
W czasie pierwszego kontaktu ze skazanym kurator zawodowy przeprowadza z nim rozmowę, podczas której poucza go o prawach i obowiązkach wynikających z orzeczonej kary ograniczenia wolności, a także o konsekwencjach uchylania się od odbywania kary. Po wysłuchaniu skazanego, określa rodzaj, miejsce i termin rozpoczęcia pracy oraz omawia ze skazanym sposób wykonywania kary ograniczenia wolności.
Kurator wręcza również skazanemu na piśmie pouczenie o prawach i obowiązkach wynikających z orzeczonej kary ograniczenia wolności oraz decyzję o rodzaju, miejscu i terminie rozpoczęcia pracy, a także o pozostałych obowiązkach orzeczonych przez sąd oraz terminach ich realizacji.
Skazany podpisuje dwa egzemplarze pouczenia oraz wskazuje miejsce pobytu, w którym zobowiązuje się odbierać dalszą korespondencję. Dodatkowo kurator przesyła osobie wyznaczonej w miejscu pracy niezbędne dokumenty w celu umożliwienia rozpoczęcia przez skazanego pracy.
W czasie pierwszego kontaktu ze skazanym kurator zawodowy przeprowadza z nim rozmowę, podczas której poucza go o prawach i obowiązkach wynikających z orzeczonej kary ograniczenia wolności, a także o konsekwencjach uchylania się od odbywania kary. Po wysłuchaniu skazanego, określa rodzaj, miejsce i termin rozpoczęcia pracy oraz omawia ze skazanym sposób wykonywania kary ograniczenia wolności.
Kurator wręcza również skazanemu na piśmie pouczenie o prawach i obowiązkach wynikających z orzeczonej kary ograniczenia wolności oraz decyzję o rodzaju, miejscu i terminie rozpoczęcia pracy, a także o pozostałych obowiązkach orzeczonych przez sąd oraz terminach ich realizacji.
Skazany podpisuje dwa egzemplarze pouczenia oraz wskazuje miejsce pobytu, w którym zobowiązuje się odbierać dalszą korespondencję. Dodatkowo kurator przesyła osobie wyznaczonej w miejscu pracy niezbędne dokumenty w celu umożliwienia rozpoczęcia przez skazanego pracy.
Należy wskazać, iż wydatki związane z ubezpieczeniem następstw nieszczęśliwych wypadków skazanych, wykonujących nieodpłatną, kontrolowaną pracę na cele społeczne oraz pracę społecznie użyteczną, ponosi Skarb Państwa. Za rozpoczęcie odbywania kary uznaje się dzień w którym skazany przystąpił do wykonywania pracy.
W drugim przypadku, dotyczącym potrącenia określonej części wynagrodzenia za pracę, Sąd przesyła odpis orzeczenia zakładowi pracy zatrudniającemu skazanego, podając jednocześnie, na czyją rzecz mają być dokonywane potrącenia i dokąd powinny być wpłacane, a nadto wskazując, z jakich składników wynagrodzenia za pracę i w jaki sposób należy ich dokonywać. Rozpoczęcie odbywania kary w tej formie następuje w pierwszym dniu okresu, w którym dokonuje się potrącenia z wynagrodzenia za pracę.
Dodatkowo należy zwrócić uwagę na możliwość złożenia wniosku o odroczenie wykonania kary ograniczenia wolności na czas do 6 miesięcy. Ustawodawca wskazuje, iż odroczenie kary jest możliwe jeżeli natychmiastowe jej wykonanie pociągnęłoby dla skazanego lub jego rodziny zbyt ciężkie skutki. Tym samym we wniosku należy wykazać podane okoliczności.
Odnosząc się do pojęcia „zbyt ciężkich skutków” należy wskazać, iż ma ono charakter ocenny, podlegający uznaniu Sądu. W piśmiennictwie wśród zbyt ciężkich skutków wymienia się m. in. ciężką chorobę; niezdolność do wykonywania pracy; stan skazanego, w którym skierowanie do pracy może spowodować niebezpieczeństwo dla zdrowia; konieczność zapewnienia opieki nad członkiem rodziny.
Istnieje również przypadek obligatoryjnego odroczenia kary ograniczenia wolności w sytuacji powołania skazanego do czynnej służby wojskowej do czasu ukończenia tej służby.
Zgodnie z ustawą o opłatach w sprawach karnych od wniosku o odroczenie wykonania kary ograniczenia wolności należy uiścić opłatę w wysokości 80 zł. Sądem właściwym do jego złożenia jest Sąd Rejonowy, w którego okręgu kara ma być wykonywana.
Autor artykułu: Dominik Dąbrowski - aplikant adwokacki
0 komentarze: