Legalnie.eu

Zapewne słyszałeś o Rzeczniku Praw Obywatelskich (RPO) czy Rzeczniku Praw Dziecka (RPD), głównie dzięki przekazom medialnym. Natomiast, nie...

Działalność Rzecznika Praw Pacjenta - fikcja czy rzeczywistość?

Dodane przez | 17:31 2020/06/12
Zapewne słyszałeś o Rzeczniku Praw Obywatelskich (RPO) czy Rzeczniku Praw Dziecka (RPD), głównie dzięki przekazom medialnym. Natomiast, nie każdy wie o istnieniu Rzecznika Praw Pacjenta (RPP)Jakie więc są jego kompetencje i czy warto skorzystać z pomocy tej instytucji?


Uprawnienia Rzecznika Praw Pacjenta są z pewnością skromniejsze od kompetencji Rzecznika Praw Obywatelskich czy Rzecznika Praw Dziecka, zwłaszcza w zakresie uprawnień proceduralnych, jak przykładowo możliwości wnoszenia nadzwyczajnych środków zaskarżenia w postępowaniu karnym (kasacja), cywilnym (skarga kasacyjnym) czy też wniesienia skargi nadzwyczajnej. Czy oznacza to, że instytucja RPP nie odgrywa żadnego znaczenia w życiu obywateli, zwłaszcza poszkodowanych pacjentów?

Jak sama nazwa wskazuje, Rzecznik został powołany w celu ochrony praw pacjentów. Zgodnie z ustawą z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta do zakresu jego działań, należy m.in.

  • prowadzenie postępowań w sprawach praktyk naruszających zbiorowe prawa pacjentów;
  • występowanie do właściwych organów z wnioskami o podjęcie inicjatywy ustawodawczej bądź o wydanie lub zmianę aktów prawnych w zakresie ochrony praw pacjenta;
  • współpraca z organami władzy publicznej w celu zapewnienia pacjentom przestrzegania ich praw, w szczególności z ministrem właściwym do spraw zdrowia;
  • przedstawianie właściwym organom władzy publicznej, organizacjom i instytucjom oraz samorządom zawodów medycznych ocen i wniosków zmierzających do zapewnienia skutecznej ochrony praw pacjenta;
  • współpraca z organizacjami pozarządowymi, społecznymi i zawodowymi, do których celów statutowych należy ochrona praw pacjenta;
  • analiza skarg pacjentów w celu określenia zagrożeń i obszarów w systemie ochrony zdrowia wymagających naprawy.
   
Tyle teoria, a co to oznacza dla przeciętnego obywatela? Otóż, jeśli uważasz, że podmiot leczniczy (szpital, przychodnia, czy inny ośrodek udzielający świadczeń zdrowotnych) naruszył Twoje prawa (np. prawo do informacji o stanie zdrowia, prawo do dokumentacji medycznej, prawo do poszanowania intymności, godności oraz życia prywatnego itp.), możesz złożyć wniosek do RPP, w którym co najmniej uprawdopodobnisz naruszenie tych praw. Jeśli Rzecznik Praw Pacjenta stwierdzi, że uprawdopodobniłeś naruszenie tych praw, podejmie postępowanie wyjaśniające, którego przedmiotem będzie analiza, czy w tym konkretnym przypadku doszło do naruszenia praw pacjenta przez podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych. Co więcej RPP w sprawach cywilnych, dotyczących naruszenia praw pacjenta, może z urzędu lub na wniosek strony:
  • żądać wszczęcia postępowania;
  • brać udział w toczącym postępowaniu
- na prawach przysługujących prokuratorowi.

Pomimo, jak zostało wcześniej wskazane, że uprawnienia RPP są mniejsze od Rzecznika Praw Obywatelskich czy Rzecznika Praw Dziecka, to może on wystąpić do tych instytucji o podjęcie działań w zakresie ich kompetencji, np. wniesienia skargi nadzwyczajnej czy kasacji.

Ponadto Rzecznik, podejmując się wyjaśnienia konkretnej sprawy, może zwrócić się o jej zbadanie do właściwych organów, w szczególności organów nadzoru, prokuratury, kontroli państwowej, zawodowej lub społecznej, zgodnie z ich kompetencjami.

Co istotne, Rzecznik wyjaśniając podjętą kwestię, może zbadać nawet bez uprzedzenia każdą sprawę na miejscu. Może zgłosić się bez wcześniejszej zapowiedzi i zapoznać się z dokumentacją u konkretnego podmiotu leczniczego, którego dotyczy postępowanie, a ten zobowiązany jest do udostępnienia przedmiotowej dokumentacji.

Rzecznik Praw Pacjenta podejmuje szereg istotnych inicjatyw (na tyle, na ile pozwalają mu jego kompetencje, wynikające z ustawy). Jedną z nich, jest choćby podjęta wspólnie z Narodowym Funduszem Zdrowia - Telefoniczna Informacja Pacjenta. Infolinia ta funkcjonuje pod numerem 0 800 190 590. Możesz tu uzyskać przykładowo informacje:

  •  gdzie najszybciej znajdziesz pomoc medyczną;
  •  o prawach, które przysługują osobie ubezpieczonej;
  •  jak zgłosić naruszenie praw pacjenta;
  •  jakich formalności dopełnić, aby skorzystać z leczenia uzdrowiskowego.
     
Co ważne, jak do tej pory możliwość połączenia jest natychmiastowa, bez konieczności oczekiwania na rozmowę.

Inną, jakże ważną inicjatywą jest wystąpienie RPP z dnia 26 września 2018 r. skierowane do prezesów sądów apelacyjnych i okręgowych, w którym prosi o uwrażliwienie sędziów sądów, którzy kierują pracami o indywidualne podejście do każdej sprawy z zakresu błędów medycznych, wnoszonych do sądów przez poszkodowanych pacjentów i uwzględnienie szczególnych okoliczności danej sprawy, przez zwalnianie poszkodowanych od ponoszenia kosztów postępowania sądowego, zgodnie z zasadami słuszności, określonymi w przepisie art. 102 kodeksu postępowania cywilnego.

Wiele istotnych informacji dotyczących ochrony praw pacjenta, także dotyczących działalności samego Rzecznika Praw Pacjenta znajdziesz na stronie internetowej www.gov.pl/web/rpp/.

Można odnieść wrażenie, że kompetencje Rzecznika Praw Pacjenta nie są na tyle szerokie, aby mogły w pełnym zakresie sprostać oczekiwaniom poszkodowanych pacjentów, którzy chcieliby jak najszybciej uzyskać wymierną pomoc. Aczkolwiek, nie można zapominać, że instytucja ta powołana została właśnie dlatego, aby prawa pacjenta były pod szczególną ochroną państwa i prawa. Być może kompetencje te wystarczyło zostawić Rzecznikowi Praw Obywatelskich, który ma przecież większe uprawnienia. Jednakże, upływ lat pokazuje, że czas oczekiwania na odpowiedź od Rzecznika Praw Obywatelskich determinowany wielotysięcznym wpływem wniosków o kasację i skargę nadzwyczajną, przy jednoczesnych poważnych niedostatkach kadrowych, które zostały spowodowane perturbacjami budżetowymi Biura Rzecznika Praw Obywatelskich, wynikającymi ze zmniejszenia przez Parlament środków na wydatki osobowe, o których przyznanie w kwocie adekwatnej do rzeczywistych potrzeb bezskutecznie występował Rzecznik Praw Obywatelskich jest znacznie wydłużony, co potwierdza że instytucja Rzecznika Praw Pacjenta spełnia swoją rolę (zwłaszcza jeśli chodzi o czas rozpatrywania wniosków), a także z uwagi na wąski i skomplikowany jednak charakter spraw z zakresu prawa medycznego.

Autor artykułu: Dominik Kwitliński - aplikant adwokacki

0 komentarze: